Adran 3: Llanberis i Waunfawr

y llwybr

Pellter: 6.1km, 3.8milltir Esgyniad: 310m, 1000tr Amser: 2 – 3awr

Mae’r rhan i Waunfawr yn gadael Llanberis drwy ei strydoedd cul cyn dringo ochr y dyffryn i groesi uwchben Llanberis. Aiff traciau coedwig da â chi at lwybr troed i lawr i Waunfawr a rhan ddewisol llwybr Taith y Pererin Gogledd Cymru.

Trosolwg o’r adran gan Vicky Anne Jones (yn Saesneg)

Gadewch Stryd Fawr ar hyd Lôn Tŷ Du, Llanberis a cherddwch ar lôn gul serth drwy’r i gyraedd trac yn rhedeg uwchben y dyffryn.

Dilynwch ffordd goedwigaeth lydan ac ewch drwy weithfeydd chwarelu cyn ymuno â lôn gul. Cerddwch ar hyd y lôn tan i chi weld arwyddion llwybr dewisol Taith Y Pererinion Gogledd Cymru. Dilynwch yr arwyddion hyn i Waunfawr.

Gwybodaeth am y llefydd ar hyd rhan hon y daith. Nodwch nad yw Grŵp Gweithred Cymuned Cwm yn gyfrifol am wefannau mudiadau eraill.

Dadlwythiadau

Map - JPG

Disgrifiad - JPG

Dadlwythwch olrhain GPS o'r llwybr cyfan ar ffurf GPX.

Dadlwythwch y llwybr cyfan o OSMaps

Note: Bullet point no 1 on page 40 of the earliest edition of the guidebook has an error. At the top, turn right then left to ascend….. This has been corrected in subsequent editions.

Ar hyd y ffordd

Parc Glynrhonwy

Gweithiwyd y chwareli hyn o’r 1700au hyd at 1930. Ym 1939, prynodd y Weinyddiaeth Awyr y Chwarel Isaf er mwyn storio dros 18,000 tunnell o arfau rhyfel a ffrwydron mewn adeilad deulawr. Yn Ionawr 1942, fe ddisgynnodd rhan sylweddol o’r adeilad a chladdwyd 14,000 tunnell o arfau rhyfel a 27 wagen a oedd wrthi’n dadlwytho. Wedi’r rhyfel, symudodd Ysgol Ffrwydron Awyrlu Brenhinol Llanberis i’r safle. Roedd cwricwlwm yr ysgol yn cynnwys gwaith tanio ffrwydron felly defnyddiwyd safle’r chwarel at ddibenion hyfforddi. Parhaodd hyn tan 1961. Dechreuodd y gwaith o glirio ffrwydron oddi ar y safle ym 1969, a chymerodd y dasg bron i chwe mlynedd.

Taith y Pererin Gogledd Cymru

Llwybr tua 130 milltir yw Taith y Pererin Gogledd Cymru sy’n cychwyn yn Abaty Basingwerk (Dinas Basing). Roedd yr abaty’n gweithredu fel ysbyty i bererinion ar eu taith i Ffynnon Groyw yn ystod y Canol Oesoedd.

Mae’r llwybr yn dathlu treftadaeth y seintiau Celtaidd hynny y llithrodd eu straeon i ebargofiant ond adleisir y coffa amdanynt mewn eglwysi hynafol â ffynhonnau sanctaidd ar hyd y ffordd.

Fel yn y gorffennol, mae eglwysi bychain o garreg sy’n swatio ar y llethrau’n cynnig cysgod a gorffwys i gerddwyr.
Mae llawer i’w weld yma, gan gynnwys croes garreg 12 troedfedd Maen Achwyfan sy’n 1,000 o flynyddoedd oed. Saif yn enigmatig, arunig mewn cae. Mae arni gerfiadau a phatrymau Celtaidd a Llychlynnaidd. Mae’r llwybr yn mynd heibio i gylchoedd cerrig sydd wedi goroesi’n dda uwchben dyffryn Conwy.
Uchafbwynt y daith yw croesi at Ynys Enlli mewn cwch agored.

http://www.pilgrims-way-north-wales.org/

Snowdon Mountain Railway

Plans for a railway up Snowdon from Llanberis were first proposed by Sir Richard Moon, Chairman of the London & North Western Railway, after a branch line from Bangor to Llanberis had been completed in 1869, met with stiff opposition from the landowner George William Duff Assheton-Smith. However, plans in 1877 to promote a railway from Porthmadog to the summit of Snowdon, and the opening of a narrow-gauge railway to Rhyd Ddu in 1881, led to a significant loss of trade to Llanberis.

This prompted Assheton-Smith to change his mind and Sir Richard got his way, The Snowdon Mountain Tramroad and Hotels Company Ltd. was formed, and the scene was set for one of the world’s great feats of engineering to begin in 1894.

150 men with picks, shovels and dynamite built two viaducts, carved out a 100-metre cutting from solid rock, constructed several bridges and laid almost eight kilometres of track up a one-in-seven gradient to the top of a mountain – all in 14 months.
A patented rack-and-pinion (cog) railway system, perfected by Dr. Roman Abt, was reliably working in the Swiss Alps and on the Manitou & Pike’s Peak railway in America. There were no other likely contenders and Abt’s system is the one still working today. So why not buy the locomotives from the same source? Of the original Swiss-built steam locos, four are still chugging up and down the mountain today. It has been calculated that No. 2 locomotive, Enid, has covered a distance 3,075,200 kilometres, equal to four journeys to the moon and back, since entering service in 1896.